Ocak 29, 2022

İşletmeler, kullanıcı deneyiminin önemini kavradıkça, kullanıcı deneyimi öğelerini içeren internet sitelerinin tasarımı da daha çok rağbet görmeye başladı. İnternet sitesi tasarımı zaten her an gelişen, bir önceki yılın trendlerinin bir sonraki yıl güncelliğini yitirdiği bir alan. İşletme hedefleri doğrultusunda, tasarlanan sitede işlevsellik ve deneyim arasındaki doğru dengeyi bulmak da aslında zor.

Kullanıcı deneyimi tasarımcısı olmak istiyorsanız, kariyerinize başlamadan önce UX’in önemini kavramalı, neden var olduğunu anlamalı ve UX tasarımcıları ne yapıyor, bilmeniz gerekli.

Kullanıcı Deneyimi – UX Nedir?

Kullanıcı deneyimi tasarımı; bir internet sitesinin hedef pazar ve kullanıcı kitlesi için özelleştirilmesi ve tasarlanması sürecinde kullanılan yaklaşım ve metotların hepsine verilen terimdir. Eğer çevrimiçi bir platform, hedef kitlesinin kullanımına uygun değilse piyasada tutunamayacaktır.

Kullanıcı deneyiminin temelinde kullanıcıların, onlara sunduğunuz herhangi bir şeyin değerini bulmasını sağlamak yatar.  

Peter Morville “Kullanıcı Deneyimi Peteği” ile bunu basitçe açıklar:

Anlamlı ve değerli kullanıcı deneyimi olması için, bilginin aşağıdaki kriterlere uygun olması gerektiğini savunur.

  • Useful - Kullanışlı: İçeriğin özgün ve bir ihtiyacı karşılaması
  • Usable - Kullanılabilir: Sitenin kolayca kullanılması  
  • Desirable - Çekici: Kimlik, görsellik, marka ve diğer tasarım öğelerinin bir duygu ve tatmin duygusu yaratması
  • Findable - Bulunabilir: İçeriğin site içerisinde ve dışarısında (arama motorları) bulunabilir olması
  • Accessible - Erişilebilir: İçeriğin engelli kullanıcılar tarafından erişilir olması
  • Credible - Güvenilir: Kullanıcıların içeriğe inanması ve güvenmesi

Bir internet sitesinin (platform, sosyal ağ, kurumsal site vb.) etkinliği kullanıcı deneyimine bağlıdır. İnternet sitelerinde dolaşmak kolay olmalı, içeriğin kolayca tüketilmesi gerekir ve kullanıcıya yarar sağlaması şarttır.

UX, UI değildir.

Kullanıcı Deneyimi ne değildir diye sorsanız; cevabımız kullanıcı arayüzü tasarlamak değildir olacaktır.

UX - Kullanıcı Deneyimi Aslında Nedir? UX - Kullanıcı Deneyimi “Genellikle” Nasıl Bilinir?
Saha araştırması Saha araştırması
Yüzyüze görüşme Yüzyüze görüşme
Kullanıcı testi yaratma Kullanıcı testi yaratma
Veri toplama ve sınıflandırma Veri toplama ve sınıflandırma
Persona oluşturma Persona oluşturma
Özellikleri listeleme Özellikleri listeleme
Gereksinim listeleme Gereksinim listeleme
Tasarım sanatı Tasarım sanatı
Etkileşim tasarımı Etkileşim tasarımı
Bilgi mimarisi Bilgi mimarisi
Kullanılabilirlik Kullanılabilirlik
Prototipleme Prototipleme
Arayüz düzeni Arayüz düzeni
Arayüz tasarımı Arayüz tasarımı
Görsel tasarım Görsel tasarım
Taksonomi yaratma Taksonomi yaratma
Terminoloji yaratma Terminoloji yaratma
Metin yazımı Metin yazımı
Sunum ve tartışma Sunum ve tartışma
Geliştiricilerle çalışma Geliştiricilerle çalışma
Beyin fırtınası koordinasyonu Beyin fırtınası koordinasyonu
Tasarım kültürünü yayma Tasarım kültürünü yayma
Kullanıcı deneyimi; stratejinin tasarıma uyarlanarak çözüm yaratmasıdır.

Kullanıcı Arayüzü Tasarımı, Kullanıcı Deneyimi ile aynı şey değildir.

UI - Kullanıcı Arayüzü, UX - Kullanıcı deneyiminin bir çıktısıdır. UI - Kullanıcı arayüzü, kullanıcıların ürünle nasıl etkileşim kuracağını, neyi nasıl göreceğini belirler. UI - Kullanıcı arayüzü, etkili UX - Kullanıcı deneyimi uygulamaya konulduğunda ortaya çıkan sonuçtur. İyi bir kullanıcı arayüzü tasarımı; UX sürecinde yaptığınız araştırma ve beyin fırtınasının doğrudan çıktısıdır.

Kullanıcı Deneyimi Tasarımcıları Ne Yapar?

Peki, kullanıcı deneyimi tasarımcıları aslında ne yapar? Her birinin tam bir tanımı bulunmaz, bir günü diğerini tutmaz. Yine de her kullanıcı deneyimi tasarımcısının, bir projenin değişik etaplarında kullandığı ortak teknikler bulunur.

Wireframe'ler

Wireframe'ler, bir internet sitesinin veya mobil uygulamanın kabataslak bir çizimidir. UX tasarımcısı olmakla en çok bağdaştırılan çıktıdır.

Tasarımcılar tarafından sayfa sayfa hazırlandıktan sonra, wireframe'ler interaktif prototiplemeye gönderilidir. İnteraktif prototipleme bugünlerde hiç kod yazmadan Balsamiq Mockups ve Axure RP gibi araçlarla yapılır.

Çoğu kullanıcı deneyimi tasarımcısı, wireframe üretmekten çok daha fazla şey yaptığını söyler. Doğru. Ancak her kullanıcı deneyimi tasarımı wireframe ile başlar.

Kullanıcı Testi

Kullanıcıları internet sitenizin başına oturtmak veya mobil uygulamanızı kullandırtmak ve onlardan belirli görevleri tamamlamalarını istemek, bu süreçte de neler düşündüklerini size anlatmalarını istemek; kullanıcı testinin özünü oluşturur.

Test grubunda kaç kişinin olacağı, test kullanıcılarının gerçek kullanıcı profilinize ne kadar uygun olduğu ve ne kadar çok senaryo uygulayacağınız ise tamamen bütçe ve zaman sınırı ile alakalıdır.

Kullanıcı testini herkes en az bir kere yapmalı ve yaptırmalıdır. Test grubundaki kullanıcının ürününüzü kullanırken yaşayacağı zorluklar sizi empati yapmaya zorlayacaktır. Belki de çok inandığınız bir işlevin kullanımı çok zordur.

Personalar

Persona, hedef kullanıcı grubunuzun hayali kimlik kartlarıdır.

Personaların işe yaraması için araştırma ile desteklenmesi gerekir. Gerekli detayları eklemek, inandırıcı ve ilgi çekici olması adına gözlem yeteneğinizden faydalanmalısınız. Bununla birlikte personaların; kullanıcılarınızın veya potansiyel kullanıcılarınızın ürününüzü kullanırken ortaya çıkardığı alışkanlıkları yansıtması gerekir.

Bu alışkanlıkları ortaya çıkartmanın kolay yolu yok. Kullanıcı araştırmasından elde edebilirsiniz: görüşmeler yapmak, anketler düzenlemek, kullanıcı testlerini incelemek ve diğer kullanıcı etkileşimlerini araştırmak işinize yarayacaktır.

Senaryolar ve Storyboard'lar

Senaryo, sizin gözünüzden, personaların hayatında bir günü tarif eder. Tabi ki; bu tarifte ürününüzün hayatlarına nasıl pozitif katkıda bulunduğunu, hangi sorununu çözdüğünden bahsedersiniz.

Kullanıcı hikayeleri yazma tecrübeniz varsa bu senaryoları da yazmak sizin için kolay olacaktır. Buradaki odak noktası düzenli kullanım olacaktır. Kitlenize bağlı olarak storyboard; ürününüzün nerede, nasıl ve neden kullanacağını ortaya çıkartmakta daha elverişli olabilir.

Storyboard aslında film prodüksiyonlarında kullanılan bir çalışma. Bu çalışmada bir sahnenin kâğıt üzerinde adım adım nasıl olacağı anlatılır. Biz de ürün etkileşimlerinde kullanıcının ürünle nasıl iletişime gireceğini ortaya çıkartabiliriz.


Kullanıcı Deneyimi Tasarımı araştırma, analiz ve kullanıcı iç görülerinin toplamından daha fazlasını içeriyor.

Kullanıcı deneyimi ve kullanıcı arayüz tasarımında Brainy ile çalışarak gelirlerinizi artırabilir, kitlenizin seveceği ürünler yayınlayabilirsiniz. Bizimle iletişime geçmek için buraya tıklayabilir veya aşağıdaki iletişim formunu doldurabilirsiniz.